ΥΠΟΣΤΗΡΗΚΤΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΜΟΝΙΜΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα είναι μια ταχέως αναπτυσσόμενη και περιβαλλοντικά επικίνδυνη ροή αποβλήτων που σχετίζεται με μη βιώσιμα πρότυπα κατανάλωσης, ενώ ο μέσος Ευρωπαίος παράγει περίπου 11 κιλά κλωστοϋφαντουργικών απορριμμάτων ετησίως. Η ποσότητα των ρούχων που αγοράζονται ανά άτομο στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 40%, μεταξύ 1996 και 2012, ενώ την ίδια στιγμή η τιμή των ενδυμάτων αυξήθηκε μόνο κατά 3%, σε σύγκριση με τις τιμές της γενικής κατανάλωσης που αυξήθηκαν κατά 60%. Το πιο σημαντικό, βασικό εμπόδιο για την εφαρμογή μέτρων πρόληψης, στόχων και δεικτών για τα κλωστοϋφαντουργικά απόβλητα εξακολουθεί να είναι ότι η πραγματική ποσότητα παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών απορριμμάτων παραμένει ευρέως άγνωστη. Το 2015, η παγκόσμια βιομηχανία κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης ήταν υπεύθυνη για την κατανάλωση 79 δισεκατομμυρίων m3 νερού, 1.715 εκατομμυρίων τόνων εκπομπών CO2 και 92 εκατομμυρίων τόνων απορριμμάτων και εάν δεν ληφθούν μέτρα, τα ποσά αυτά αναμένεται να αυξηθούν κατά 50% έως το 2030. Στην Ελλάδα, την ΕΕ και παγκοσμίως, υπάρχει έλλειψη δεδομένων σχετικά με τον κύκλο ζωής των υφασμάτων και των ενδυμάτων, ειδικά αφού φτάσουν στο τέλος του πρώτου σταδίου χρήσης. Οι εκτιμήσεις της Ένωσης Ανακύκλωσης Κλωστοϋφαντουργίας αναφέρουν ότι το 15-20% των απορριπτόμενων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων πηγαίνουν για επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση, ενώ τα υπόλοιπα υποτίθεται ότι αποτεφρώνονται.
Σε συμφωνία με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας και πολιτικής και του ΕΣΔΑ για ξεχωριστή συλλογή των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων κρίνεται αναγκαία η βελτίωση της ιχνηλασιμότητας των εξαγωγών μεταχειρισμένων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων/υφαντικών απορριμμάτων και η βελτίωση της ανακύκλωσης κλωστοϋφαντουργικών απορριμμάτων εντός της Ελλάδας και της ΕΕ. Είναι σημαντική η βαθύτερη κατανόηση και απόκτηση γνώσης των τρεχουσών εξαγωγών μεταχειρισμένων κλωστοϋφαντουργικών απορριμμάτων/υφασμάτων από την Ελλάδα και την ΕΕ, καθώς και η αποτύπωση προτάσεων για τον τρόπο βελτίωσης της διαφάνειας και της βιωσιμότητας τέτοιων εμπορικών ροών. Στο πλαίσιο αυτό είναι κρίσιμη:
1. Η ανάπτυξη τεχνικών κριτηρίων για την καλύτερη διάκριση των κλωστοϋφαντουργικών απορριμμάτων από τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα:
i. στο στάδιο της απόρριψης των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων από τον κάτοχό τους, για τη διευκόλυνση ενός συστήματος χωριστής συλλογής που διασφαλίζει κατά προτεραιότητα τη χωριστή συλλογή για εκ νέου -χρήση και επαναχρησιμοποίηση και δευτερευόντως τη χωριστή συλλογή για προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση·
ii. στο στάδιο της διαλογής των συλλεγόμενων κλωστοϋφαντουργικών απορριμμάτων για τη διευκόλυνση της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και της επανάχρησης·
iii. στο στάδιο των αποστολών, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων.
2. Η διευκόλυνση της ανάπτυξης και εδραίωσης δυνατοτήτων χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης για ένα ευρύ φάσμα απορριμμάτων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και η δημιουργία ενός πλαισίου συντονισμού, υπό μορφή δικτύου, για τη διασφάλιση διασυνοριακών συνεργειών μεταξύ κέντρων ανακύκλωσης κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, ώστε να ωφεληθούν πολλά κράτη μέλη. Ιδιαίτερα χρήσιμες κρίνεται ότι είναι:
i. δοκιμές τεχνικής σκοπιμότητας συγκεκριμένων τεχνολογιών ανακύκλωσης και
ii. δοκιμές σκοπιμότητας οργανωτικών δομών (επιχειρηματικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ συλλεκτών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, ανακυκλωτών και χρηστών/εμπόρων ινών ανακυκλωμένου περιεχομένου).
Το Πράσινο Ταμείο δίνει τη δυνατότητα στήριξης πρωτοβουλιών που αναπτύσσονται στο πλαίσιο αυτό μέσα από το Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα «ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ» και ιδιαίτερα δια των προσκλήσεων υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο των Αξόνων Προτεραιότητας «ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ» και «ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ».
