Κυρίες και Κύριοι,
Με την ιδιότητα του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου του Πράσινου Ταμείου, ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση στη σημερινή πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α.), σε συνεργασία με την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (Κ.Ε.Δ.Ε.), με αντικείμενο την παρουσίαση του χρηματοδοτικού πλαισίου της Νέας Προγραμματικής Περιόδου και των ευκαιριών για την τοπική αυτοδιοίκηση, στην ΠΕΔ Δυτικής Ελλάδας.
Σαν διοίκηση του Πράσινου Ταμείου που ανέλαβε δύο χρόνια πριν, το φθινόπωρο του 2019, επιχειρήσαμε να αναστρέψουμε μια πολυετή κακοδαιμονία που ταλάνιζε τον φορέα μας αρκετά χρόνια πριν: να μπορέσουμε, δηλαδή, να διαθέσουμε ως και το τελευταίο ευρώ στα προγράμματά μας. 2 χρόνια μετά, εν μέσω τριών καθολικών lockdown και πολλών έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση της πρωτοφανούς πανδημίας που μείωσαν την απασχόληση των ήδη λίγων εργαζομένων μας, σχεδιάσαμε με την καθοδήγηση και τον καθημερινό συντονισμό του Υπουργού κ. Κωστή Χατζηδάκη αρχικά, αλλά και του διαδόχου του, σημερινού υπουργού κ.Σκρέκα, το ολοκληρωμένο πλάνο μας για την αναστροφή αυτής της τάσης.
Μέσα σε συνθήκες παγκόσμιας πανδημίας και ύφεσης, εξασφαλίσαμε 80% περισσότερα χρήματα στους δικαιούχους μας (97 εκ. ευρώ έναντι 54,3 εκ. ευρώ τα προηγούμενα, πιο «ήρεμα» χρόνια 2018 ως τα μέσα 2019). Έχουμε υπερτρπιλασιάσει τις εντάξεις και δημιουργήθηκε μια νέα γενιά 900,περίπου, νέων έργων και μελετών σε όλη τη χώρα (155 εκ. ευρώ έναντι 50 εκ. τους προηγούμενους 24 μήνες των προκατόχων μας). Δωδεκαπλασιάστηκαν, επιταχυνόμενες κατά πολύ σε αρκετές περιπτώσεις, οι πληρωμές έργων Δήμων (25 εκ. έναντι 2,3 εκ. ευρώ), τριπλασιάστηκαν οι πληρωμές από το μεγάλο μας πρόγραμμα, το Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο, και υπήρξε κατά μ.ο. αύξηση 15% στις πληρωμές όλων των υπολοίπων ειδικών προγραμμάτων για τα Δάση, το Γαλάζιο Ταμείο, το Φυσικό Περιβάλλον και τις Καινοτόμες Δράσεις, τους Φορείς Διαχείρισης κλπ, με τη μεγάλη πλειοψηφία τους να έχουν αύξηση πάνω από 40% στις απορροφήσεις σε σχέση με τα πενιχρά αποτελέσματα που εμφάνιζαν ως το 2018. Σήμερα το Πράσινο Ταμείο είναι 2,5 φορές μεγαλύτερο σε πραγματοποιήσεις Π/Υ σε σχέση με αυτό που ήταν στις αρχές φθινοπώρου του 2019.
Κάναμε αγώνα δρόμου, ώστε μέσα στο 2020 και 2021 να εκτελέσουμε επιτυχώς τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό των τελευταίων ετών,141 εκ. ευρώ περίπου την πρώτη χρονιά και επιπλέον 133 εκ. φέτος, διαχωρισμένο σε 40 διαφορετικά προγράμματα, προσκλήσεις, άξονες ή μέτρα, δηλαδή 2,5 φορές περισσότερα από οποτεδήποτε στο παρελθόν και με πενταπλασιασμό των δικαιούχων Δήμων. Για πρώτη φορά πετύχαμε να απορροφήσουμε το 100% του προϋπολογισμού του μεγαλύτερου προγράμματος του Ταμείου με ενταγμένους 305,περίπου,από τους 322 Δήμους της χώρας, η Αστική Αναζωογόνηση για μεγάλες και μεσαίες αναπλάσεις σε όλη την Ελλάδα. Πρωταγωνίστρια είναι η σας Περιφέρεια, Δυτικής Ελλάδας, καθώς έργα τους έχουν εντάξει και πρόκειται να εκτελέσουν την προσεχή διετία-τριετία, όλοι σχεδόν οι Δήμοι της Περιφέρειας.
Με αυτά, μεταξύ άλλων, η Πλατεία Γεωργίου Β΄και με την ανακαίνιση της πλατείας Ανδρούτσου- Βλατερό στην Πάτρα θα αλλάξουν μορφή με δύο εκτεταμένες αναπλάσεις, τρία μεγάλα σχολικά συγκροτήματα στο Αγρίνιο αναβαθμίζονται λειτουργικά και ενεργειακά, έργα όπως η ανάπλαση της οδού 28ης Οκτωβρίου στον Πύργο, η ανάπλαση στην Πλατεία Μύτικα που ενέταξε ο Δήμος Ξηρομέρου ή η αναβάθμιση της Πλαγιάς από τον Δήμο Ακτίου-Βόνιτσας, η ανάπλαση του οικισμού της Χρυσβίτσας στο Δήμο Θέρμου και η νέα Πλατεία Εμπεσσού και τα αναβαθμισμένα σχολικά κτίρια
στην Αμφιλοχία, όπως επίσης οι αναβαθμίσεις κοινόχρηστων χώρων στις περιοχές Μεσσηνέζη και Αγίου Αθανασίου στην Αιγιάλεια, τα έργα στον Δήμο Πηνειού με το νέο πολιτιστικό κέντρο στα Καβάσιλα και παιδικές χαρές στη Φολόη και οι κοινόχρηστοι χώροι Τσιπιανών, Αγίας Κυριακής κλπ στην Αρχαία Ολυμπία, αλλά και στον Δήμο Ερυμάνθου, είναι μερικά μόνο από αυτά που η παρούσα διοίκηση σε άριστη συνεργασία με τους βουλευτές και τις τοπικές δημοτικές αρχές έχει εντάξει το τελευταίο 17μηνο.
Ταυτόχρονα, με μείωση λειτουργικών εξόδων πετύχαμε να ολοκληρώσουμε ένα μεγάλο πρόγραμμα Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών, που ξεπέρασε κάθε προσδοκία, καθώς πέτυχε εντάξεις έργων που ξεπερνούν το 250% του οικονομικού προγραμματισμού που βρήκαμε και ενσωματώνει τα αιτήματα 40 Δήμων, περίπου. Το νέο Μανωλοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο στον Πύργο, το παραλιακό μέτωπο στον Δ.Ακτίου-Βόνιτσας αλλάζουν μορφή. Το Πράσινο Ταμείο μπήκε για πρώτη φορά σε αντικείμενα περιβαλλοντικού φάσματος πρωτόγνωρα για τα δεδομένα του: στην Απολιγνιτοποίηση, με 12 δράσεις ύψους 61 εκ. ευρώ περίπου για τη Δυτική Μακεδονία και την Αρκαδία, στην Ηλεκτροκίνηση, επίσης, με το πρόγραμμα για τα Σχέδια Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΦΗΟ), που αγκαλιάστηκε από 254 Δήμους της χώρας σε χρόνο-ρεκόρ, και όλους σχεδόν τους Δήμους εδώ, 14 στο σύνολο, το Μεσολόγγι, το Ξηρόμερο, το Αγρίνιο κλπ. αλλά και μετά από πολλά χρόνια στον προγραμματισμό νέων απαλλοτριώσεων ή επανεπιβολών ελεύθερων χώρων πρασίνου με 30 εκ. ευρώ-ποσό μεγάλο για τα δεδομένα που μάς έχουν απομείνει. Ο Δήμος Ναυπακτίας είναι ένας από τους δεκάδες Δήμους που εντάχθηκαν στα προγράμματα αυτά. Εκτελούμε, επίσης, σε συνεργασία με φορείς όπως η Περιφέρεια Αττικής, ο Δήμος Αθηναίων, Δήμους της χώρας, το ΥΠΕΝ κλπ. για «έξυπνες» δράσεις. Η Περιφέρεια Δυτ. Ελλάδας δεν θα μπορούσε να λείπει από το ενδιαφέρον μας. Η μελέτη για το πολύπαθο δάσος Κουνουπελίου στο Δήμο Ανδραβίδας-Κυλλήνης στην Ηλεία, που εκκρεμούσε 30 χρόνια χρηματοδοτείται από το Ταμείο μας, όπως και εκατοντάδες άλλες επιμέρους σε όλη τη χώρα.
Από το καλοκαίρι τρέχουν 2 Προσκλήσεις υποβολής προτάσεων στον Άξονα Προτεραιότητας 2 (Α.Π.2) «Αστική Αναζωογόνηση & Λοιπές Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου», του Χρηματοδοτικού Προγράμματος «Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» για το έτος 2021. Το εν λόγω Πρόγραμμα ενισχύει και χρηματοδοτεί έργα, δράσεις και άλλες παρεμβάσεις που στοχεύουν στην περιβαλλοντική αναβάθμιση των πόλεων, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα οικονομικούς και κοινωνικούς στόχους.
Στο πλαίσιο των 2 Προσκλήσεων, χρηματοδοτούνται δράσεις, οι οποίες αφορούν σύνθετες αστικές αναπλάσεις (Μέτρο 1) και παρεμβάσεις στον αστικό χώρο (Μέτρο 2).
Ειδικότερα, η 1η Πρόσκληση απευθύνεται στους Δήμους της χώρας με πληθυσμό άνω των 20.000 κατοίκων, καθώς και στους Συνδέσμους της αντίστοιχης χωρικής επικράτειας, έχει διάστημα υποβολής προτάσεων από τις 23/06/2021 έως και τις 10/12/2021 και εκτιμώμενο συνολικό προϋπολογισμό 57.000.000 € για τα έτη 2021-2022.
Η 2η Πρόσκληση απευθύνεται στους Δήμους της χώρας με πληθυσμό κάτω των 20.000 κατοίκων, καθώς και στους Συνδέσμους της αντίστοιχης χωρικής επικράτειας, έχει διάστημα υποβολής προτάσεων από τις 26/07/2021 έως και τις 20/12/2021 και εκτιμώμενο συνολικό προϋπολογισμό 23.000.000 € για τα έτη 2021-2022.
Στο ίδιο Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα «Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» για το έτος 2021 και Άξονα Προτεραιότητας 2 «Αστική Αναζωογόνηση & Λοιπές Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου», εντάσσεται και η 2η Πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την εκπόνηση «Σχεδίων Δράσεων Ηλεκτρικών Οχημάτων (Σ.Φ.Η.Ο.)».
Από τους αρχικά 86 δυνητικούς δικαιούχους, υπέβαλαν τελικά πρόταση οι 82 Δήμοι έως τις 29/10/2021, με εκτιμώμενο συνολικό προϋπολογισμό 3.000.000 € για το 2021. Συγκεκριμένα
υπέβαλαν: 29 μικροί ηπειρωτικοί και ορεινοί Δήμοι έως 10.000 κατοίκων, 30 μικροί νησιωτικοί έως 3.500 κατοίκων, 15 Δήμοι οι οποίοι δεν υπέβαλαν πρόταση στην Α’ Πρόσκληση τον Νοέμβριο του 2020, καθώς και 8 εντεταγμένοι Δήμοι, οι οποίοι αιτήθηκαν το πρώτο δεκαήμερο Οκτωβρίου να συμπεριληφθούν στην Β’ Πρόσκληση. Η συνολική διάρκεια του Προγράμματος είναι τριετής, αρχής γενομένης της ημερομηνίας απόφασης ένταξης των προτάσεων από το Δ.Σ. του Πράσινου Ταμείου.
Επιπλέον, ανοιχτή παραμένει και η Πρόσκληση στο Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα «Απόκτηση Ελεύθερων Κοινόχρηστων Χώρων στις Πόλεις 2019». Σκοπός του Προγράμματος αποτελεί η χρηματοδότηση των Ο.Τ.Α. Α’ βαθμού όλης της χώρας για την απόκτηση αμιγώς κοινόχρηστων χώρων και χώρων πρασίνου που προβλέπονται σε εγκεκριμένα Ρυμοτομικά Σχέδια, οι οποίοι έχουν ιδιαίτερη πολεοδομική σημασία και των οποίων η εξασφάλιση αποζημίωσης έχει επείγοντα χαρακτήρα. Οι Δήμοι μπορούν να υποβάλλουν τις προτάσεις τους για τη χρηματοδότηση της απαλλοτρίωσης κοινόχρηστων χώρων εφόσον αυτοί καθορίζονται από το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ως κοινόχρηστοι χώροι και χώροι πρασίνου όπως πλατείες, άλση, πράσινο, παιδικές χαρές, χώροι στάθμευσης. Τα αιτήματα των Ο.Τ.Α. αφορούν μόνο σε ώριμες απαλλοτριώσεις, σε τεχνικό και οικονομικό επίπεδο.
Η υποβολή προτάσεων στο Πρόγραμμα ξεκίνησε τον Δεκέμβριο 2019 και θα συνεχιστεί έως και τις 31/12/2021, με συνολικό προϋπολογισμό 15.000.000 €.
Παράλληλα, τρέχει και η Πρόσκληση υποβολής προτάσεων σε ενεργοποίηση του Χρηματοδοτικού Προγράμματος «Απόκτηση Ελεύθερων Κοινόχρηστων Χώρων στις Πόλεις 2018». Δικαιούχοι της Πρόσκλησης είναι και εδώ οι Ο.Τ.Α. Α’ βαθμού όλης της χώρας, οι οποίοι μπορούν να υποβάλλουν τις προτάσεις τους μόνο για τη δέσμευση πίστωσης, προκειμένου να επανεπιβληθεί η απαλλοτρίωση κοινόχρηστων χώρων, εφόσον αυτοί καθορίζονται από το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ως αμιγώς κοινόχρηστοι χώροι και χώροι πρασίνου όπως πλατείες, άλση, πράσινο, παιδικές χαρές, χώροι στάθμευσης και προτείνονται ως τέτοιοι.
Η υποβολή προτάσεων ξεκίνησε τον Μάρτιο 2020 και θα συνεχιστεί έως και τις 31/12/2021, με συνολικό προϋπολογισμό 15.000.000 €.
Τέλος, το Πράσινο Ταμείο δημοσίευσε το καλοκαίρι μια ακόμα Πρόσκληση για τη δράση «Επιχειρησιακό Σχέδιο για την Εξασφάλιση Κοινόχρηστων και Κοινωφελών Χώρων-Ε.Σ.Ε.Κ.Κ.», στο πλαίσιο του Χρηματοδοτικού Προγράμματος «Δράσεις Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» για το έτος 2021, η οποία απευθύνεται στους 322 Δήμους της χώρας. Προκειμένου να προωθηθείο χωρικός σχεδιασμός και να ολοκληρωθεί η εφαρμογή του σχεδίου πόλης και η απόκτηση των χαρακτηρισμένων κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων, οι Δήμοι καταρτίζουν Επιχειρησιακό Σχέδιο εντός των διοικητικών ορίων τους, στο οποίο καταγράφονται, ανά δήμο ή δημοτική ενότητα ή δημοτική κοινότητα, οι χαρακτηρισμένοι, από το σχέδιο πόλης, κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι.
Η υποβολή προτάσεων στην Πρόσκληση ξεκίνησε την 1η/07/2021 και θα συνεχιστεί έως και τις 30/06/2022, με συνολικό προϋπολογισμό 12.411.160,00€, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ. Αξίζει να αναφέρουμε ότι μέσα στους 4 πρώτους μήνες ισχύος της πρόσκλησης, εντάξαμε ήδη 20 Δήμους, με συνολικό ποσό 906.498,78 €.
Συνοψίζοντας, νομίζω ότι μέσω των Χρηματοδοτικών Προγραμμάτων του, το Πράσινο Ταμείο συμβάλλει σημαντικά στην υλοποίηση έργων από τους Δήμους όλης της χώρας.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας και εύχομαι καλή συνέχεια και επιτυχία στις εργασίες τόσο της σημερινής ημερίδας, όσο και αυτών που θα υλοποιηθούν στις υπόλοιπες Περιφέρειες εντός Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου.